Eski ABD Dışişleri Bakanı Madeleine K. Albright 2006’da şu sözleri söyledi: “Başka kadınlara yardım etmeyen kadınlar için cehennemde özel bir yer var.” Bu söz o zamandan beri iş yerindeki kadınlar için bir tür destek ve çağrı olarak sık sık tekrarlanıyor. Kadınlar, birbirlerine yardım ettiklerinde herkesin başarılı olduğu fikrini gittikçe benimsiyorlar. Bu yazıda, mentorluk neden güçlü bir araçtır ve iş hayatındaki kadınların birbirlerine destek olmaları için nasıl kullanılır açıklayacağız.
İstatistikler, kadınların mentorluk ihtiyacını gözler önüne seriyor
Kadınlar politik, sosyal, ekonomik ve profesyonel olarak oldukça yol kat etmiş olsalar da iş yerindeki cam tavan hâlâ yerinde duruyor.
Kadınlar, erkek meslektaşlarına kıyasla liderlik pozisyonlarında daha düşük ücret alıyor ve yetersiz temsil ediliyor. 2020 Dünya Ekonomik Forumu Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’na göre kadınlar, analiz edilen sektörler içinde liderlerin yüzde 50’sinden azını temsil ediyor.
Enerji, madencilik veya imalat gibi bazı alanlarda kadınların temsili çok daha düşük ve liderlik pozisyonlarının yüzde 20’sinden azına sahipler.
Aynı zamanda kadınlar hâlâ bir ücret açığı ile de karşı karşıya. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından hazırlanan Küresel Ücret Raporu’na göre Türkiye’de cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği yüzde 12 seviyesinde bulunuyor.
İlgili yazı: Araştırmalara göre kadınlar mükemmel CEO’lar olmak için her şeye sahip
Mentorluk, kadınlar için güçlü bir araç olarak nasıl kullanılabilir?
Peki, mentorluk kadınların bu engellerine aşmalarına tam olarak nasıl yardımcı olabilir?
Şirket dinamikleri hakkında içgörü sağlar
Öncelikle, şirket içi mentorluk, şirketin nasıl işlediğine ve birinin şirkette ilerlemesi için ihtiyaç duyduğu becerilere ilişkin içeriden bilgi sağlar.
Bir mentor, mentiye (yani öğrencisine) kendi deneyimlerinden bilgilere sağlayarak hatalardan kaçınmasına ve kendisini öne çıkaracak becerileri geliştirmesine yardımcı olur.
Şirket içi mentorluk programları oluşturmak iş yerinde eşitliği artırmanın harika bir yoludur.
Kadınlar, iş dünyasında erkeklerle aynı kurallar ile oynamadıkları için, bazen güven eksikliği yaşayabiliyor hatta tamamen kalifiye olmadıklarını düşündükleri işlere başvurmamayı bile seçebiliyorlar. Bir araştırma, erkeklerin istenen niteliklerin yalnızca yüzde 60’ını karşıladıklarında bir işe başvurduklarını, kadınların ise ancak istenen niteliklerin yüzde 100’ünü karşıladıkları zaman işe başvurduklarını ortaya koydu.
Mentorlar, güçlü yönlerini belirlemeleri ve güven kazanmaları için mentilere rehberlik ederek yardımcı olabilirler.
Kadından kadına mentorluk en güçlü araçtır
Her iki cinsiyetten de mentorluk faydalı olsa da, iş yerinde kadından kadına yapılan mentorluğun daha fazla artısı olduğu bir gerçek.
Kadınlar, iş yerinde çoğu erkeğin ilişkilendiremediği ya da çoğu zaman farkında bile olmadığı zorluklarla karşılaşırlar.
Lean In organizasyonuna göre, kadınların günlük desteğe ve kıdemli liderlere erişimleri daha az. Taciz veya günlük ayrımcılıkla karşılaşma olasılıkları daha fazla. Genellikle odadaki tek kadın olmanın baskısını hissediyorlar. Ve anlaşılır bir şekilde iş yerinde yükselmenin onlar için daha zor olduğunu düşünüyorlar.
Bu nedenle, benzer zorluklarla karşılaşmış bir mentora sahip olmak oldukça güçlü bir araç.
Ayrıca bir kadın olarak ulaşmak istediğiniz liderlik pozisyonunda bir kadın görebilirseniz, kendinizi orada hayal etmeniz de kolaylaşıyor. Kadın bir mentor, pratik tavsiyeler vermenin yanı sıra onun izinden gidip yükselebileceğinizin de kanıtını sunuyor.
Mentorluğun faydaları zamanla artıyor
Mentorluk aynı zamanda iki yönlü bir ilişkidir.
Bunu yapmak için gereken beceriler her büyük liderin sahip olması gereken becerilerdir: şefkat, güven, dürüstlük, dinleme yeteneği ve açık, kısa ama öz tavsiyeler verebilme.
Kadınlar diğer kadınlara mentorluk yaptıklarında, kendi becerilerini geliştiriyorlar ve liderlik etme konusunda kendilerine olan güvenleri de artıyor.
Bu iki aşamalı olarak çalışıyor. Öncelikle, mentorluk kadınların kariyerlerinde ilerlemelerinde yardımcı oluyor ve lider pozisyonlara gelmelerini kolaylaştırıyor. Sonra ise, kadınlar lider olduklarında diğer kadınlara da destek olma eğilimi gösteriyorlar.
Örneğin, kadınların senaryo yazım sürecine dahil olduklarında kadın karakterlere daha iyi roller ve replikler verdiklerini biliyor muydunuz?
Benzer şekilde, lider pozisyonlarda daha fazla kadın olduğunda, şirket genelinde işe aldıkları kadın sayısı da artıyor.
Bu, kadınların farkında olarak ya da olmayarak, fırsat bulduklarında diğer kadınlara destek olma eğiliminde olduklarını gösteriyor. Kadınlara mentorluk yapmak, is yerinde ve hayatın diğer alanlarında toplumsal cinsiyetin dengelenmesine yardımcı olacak güçlü bir araçtır.
