Web siteleri tasarlanırken ve geliştirilirken, tema, eklenti seçenekleri, analitik toplama gibi düşünülmesi gereken çeşitli unsurlar bulunuyor. Ancak geliştiricilerin üzerinde çalıştığı en önemli unsurların başında web sitesi hızı geliyor. Bu da, web sitelerinin ziyaretçiler için mümkün olduğunca hızlı yüklenmesine önem verildiği anlamına geliyor.
Hatta yüksek web sitesi hızını hizmet tekliflerinin önemli bir parçası olarak (ve bazen de kendi başına bağımsız bir hizmet olarak) sunan web geliştirme ajansları var.
Web sitesi hızı, arama motoru optimizasyonu için de son derece önemli. Google’ın Core Web Vitals sıralamasında “Largest Contentful Paint (LCP, En Büyük Zengin İçerikli Boya) ya diğer bir deyişle sayfanın ana içeriğinin yüklenme süresi, sayfaları sıralamak için kullanılan en önemli metriklerden biri olarak görülebilir.
WordPress web sitesi hızı nasıl artırılır?
Bir web geliştiricisi olarak bir WordPress web sitesini hızlandırmak, özellikle de çok sayıda eklenti ve dosya söz konusu olduğunda, göz korkutucu görünebilir. Ancak aşağıda da ayrıntılı biçimde açıklayacağım gibi bazı küçük, verimli adımlar atmak işinizi oldukça kolaylaştırabilir. İşte bir WordPress web sitesi hızını artırmanıza yardımcı olacak beş ipucu:
1. Önbelleği optimize edin
Önbellek… Bazı geliştiricilerin en büyük dostu, bazılarının ise en büyük düşmanı. Önbelleğe, genellikle depolama ve ilgili diğer sorunlarla karşılaşmamıza neden olduğu için kötü bir gözle bakılır. Bu da önbelleğin olumlu yanlarını göz ardı etmemize sebep olabilir.
Önbelleğe alma mekanizmaları telefon, bilgisayar vb. gibi kullandığımız cihazlarda arka planda çalışır ve ziyaret ettiğimiz web sitelerinin kopyalarını, belirli bir siteye girdiğimiz ayarları ve daha fazlasını kaydetmeye yardımcı olur.
Bu, web sitesi yüklenme hızını önemli ölçüde optimize etmeye yardımcı olur çünkü daha önce ziyaret ettiğiniz bir web sitesinin yüklenmesini yeniden beklemeniz gerekmez.
Bu özellikle WordPress web siteleri söz konusu olduğunda çok önemli çünkü WordPress birçok dosyaya sahip siteleri dinamik sitelerdir. Bir WordPress sitesini her yüklediğinizde, site arka uçtaki tüm kaynaklar ve dosyalardan hazırlanmak zorundadır. Bu işlem biraz zaman alabildiğinden web sitenizin daha yavaş yüklenmesine neden olur.
İşte burada önbelleğe alma eklentileri devreye giriyor.
Bu eklentiler, sayfaların statik HTML dosyalarını önbellek olarak kaydedebilir, böylece web sitesi bu statik dosyaları önce yükleyerek, tüm sitenin daha hızlı ve verimli bir şekilde yüklenmesini sağlayabilir. Bu yalnızca SEO ve kullanıcı deneyimi açısından değil, aynı zamanda sunucudaki yükün azaltılmasına yardımcı olmak için son derece önemlidir.
Piyasada önbelleğe alma işlevi yapan pek çok eklenti bulabilirsiniz. Benim sık kullandığım harika bir örnek, sitenizi önbelleğe alma ve bir kullanıcı sitenizi ziyaret ettiğinde PHP komut dosyalarını tekrar tekrar çalıştırmak yerine sunulabilecek bir HTML dosyaları oluşturma olanağı sağlayan, son derece özelleştirilebilir bir eklenti olan WP Super Cache’dir.
Web sitesi hızı için, hangi kullanıcıların önbelleğe alınacağı (oturum açmış ya da açmamış), önbelleğe alınmış dosyaların ne kadar süre tutulacağı ve ne zaman yenileneceği, hangi sayfaların önbelleğe alınacağı ve hatta tüm sayfayı önbelleğe alabilen veya bazı bölümleri dinamik tutabilen farklı önbelleğe alma yöntemleri dahil özelleştirebileceğiniz farklı ayarlar bulunuyor.
2. Görselleri optimize edin
Web geliştirme söz konusu olduğunda genellikle göz ardı edilen bir alan, web sitelerine görsel koymaktır. Birçok web sitesinde, internetten alınan düşük çözünürlüklü, düşük boyutlu resimlerden yüksek çözünürlüklü, doğrudan kameradan web sayfasına aktarılan büyük boyutlu resimlere kadar, kalite ve boyut açısından büyük farklılık gösteren görseller bulunur.
Sonuçta tek yapmanız gereken görselleri göstermek ve sunucunun onları verimli bir şekilde yüklemesini beklemek, değil mi?
Konu görsel yüklemeye geldiğinde maalesef en büyük yanılgılardan biri bu. Geliştiriciler bazen görsellerin dosya boyutlarına dikkat etmezler (bu kilobaytlardan birkaç megabayta kadar farklılık gösterebilir) ve web sitelerini büyük boyutlu resimlerle aşırı yükledikleri için düşük web sitesi hızı ile karşı karşıya kalırlar.
Sonunda sunucuya yüklenecek çok fazla veri bulunur. Bu sorunu çözmek, hızlı ve verimli bir web sitesine sahip olmanın yanı sıra, Google ve diğer arama motorlarının siteleri sıraladığı ana ölçümlerden biri sitenin ve görsellerin ne kadar iyi optimize edildiği olduğundan, web sitenizin SEO’su için de çok önemlidir.
Ancak WordPress için çoğu sorunda olduğu gibi bu sorunu da çözmenize yardımcı olacak eklentiler bulunuyor!
Birçok görüntü optimizasyon eklentisi arasında benim favorim, ister JPEG ister PNG olsun görselleri optimize etmeye yardımcı olan ve aynı görselleri daha verimli bir şekilde göstermeniz için kalitede düşüş olmamasını sağlayan Smush.
Smush da son derece özelleştirilebilen bir eklenti. Tek seferde 50 taneye kadar görseli sıkıştırmanıza, gerekirse yeniden boyutlandırmanıza, siteyi yavaşlatan görselleri bulmanıza ve hatta görselleri yeni nesil WebP formatına dönüştürmenize olanak tanıyor.
Artık web sitesi hızı için görsel boyutu konusunda endişelenmenize veya yüklemeden önce onları yeniden boyutlandırmak zorunda kalmanıza gerek yok. Tek yapmanız gereken elinizdekileri yüklemek ve gerisini Smush’a bırakmak.
3. Web sitesi hızı için videoları kendi sunucunuzda barındırmayın
Web sitesi geliştirmeye yeni başladığımda video dosyalarını kendileri barındıran çok sayıda site olduğunu fark ettim. Bu, yasal veya markalama gibi sebeplerle bazı web siteleri için gerekli olabilir, ancak web sitelerinin çoğu için bunlar söz konusu değildi.
Videolarını kendi sunucularında barındırıp oradan oynatıyor ve bunun doğurabileceği sorunlarla pek ilgilenmiyorlardı. Video dosyaları, özellikle de gigabaytlarca yer tutabilen 4K videolar, çok fazla depolama alanı ve bant genişliği harcanmasına neden olabilir.
Bu sorunun üstesinden gelmenin en iyi yolu nedir? YouTube, Vimeo ve daha fazlası gibi video paylaşım hizmetlerinden faydalanmak!
Neden sunucunuza video barındırma ve görüntüleme gibi zorlayıcı bir görev yükleyesiniz? Aynı şeyi YouTube/Vimeo gibi platformlar aracılığıyla yapabilir ve bant genişliği gibi sorunları onlara bırakabilirsiniz. Sonuçta bu platformlar videoları etkili bir şekilde sunmak için özel olarak tasarlandı!
Videolarınızı bu tür hizmetlerle yüklemenin faydası, YouTube/Vimeo bağlantısını sitenize yerleştirerek sitenizin ve sunucunuzun video barındırma ve oynatma yükünü onlara devredebilmenizdir. Sitenizin sayfayla birlikte videoyu da yüklemesine gerek kalmaz, böylece web sitesi hızı artırmanın yanı sıra videonuzun yüklenme hızını da artırabilirsiniz.
Bunun nedeni videoların YouTube üzerinden yükleniyor olmasıdır.
Video barındırmayı bu tür hizmetlere devrederek sitenizin yükünü azaltmanın yanı sıra video içermedikleri için daha küçük boyutlarda olan web sitesi yedekleri, eskisi kadar fazla bant genişliğine ihtiyacınız olmadığı için daha az maliyetli bir sunucu ve izleyicilerinizin internet hızlarına göre farklı video kaliteleri arasından seçim yapabilme (YouTube ve Vimeo gibi hizmetlerle sunulan bir özellik) gibi başka avantajlar da elde edersiniz.
Böylece herkes aynı 4K videoyu indirmek zorunda kalmaz ve daha yavaş internete sahip olanlar videoyu 720p olarak yükleyebilir. Bu şekilde daha hızlı bir web sitesine sahip olmanın yanı sıra kullanıcılarınıza daha iyi bir deneyim de sunmuş olursunuz.
4. WordPress ve eklentileri güncelleyin
Teknolojik olan her şeyin, bilgisayar ve telefonlar gibi donanımlardan, en son iOS/Android sürümü veya farklı WordPress sürümleri gibi yazılımlara kadar, güncellenmeye ihtiyacı vardır. WordPress açık kaynaklı bir proje olmasına rağmen, güvenlik ve performans yamaları için periyodik bir şekilde güncellenerek son derece iyi korunur.
Bu güncellemeler sadece tavsiye niteliğinde değildir, genellikle web sitenizin güvenli ve performansı için kritik öneme sahiplerdir.
Benzer şekilde eklentiler ve temalar da hem güvenlik gem de performans için ve WordPress’in yeni sürümleriyle uyumluluğu sağlamak için düzenli olarak güncellenir. Web sitesi hızı için eklentilerinizin çalışmasını ve optimize bir şekilde performans göstermelerini sağlamak için bu güncellemelerden haberdar olmak ve güncellemeleri yüklemek son derece önemlidir.
5. Web sitesi hızı için PHP’yi güncelleyin
Eklentileri ve WordPress’i güncellemenin yanı sıra PHP gibi WordPress sitenizi destekleyen temel framework’leri güncellemeyi de atlamayın. Güvenlik açıkları olan, yavaş ve zor yüklenen web siteleri ile baş başa kalmamak için tüm bu değişiklikleri yakından takip etmeniz gerekiyor.
PHP’nin de bu nedenlerle, yani daha iyi web sitesi hızı ve güvenliği sağlamak için, güncel tutulması gerekiyor. PHP’nin şu anki sürümü, önceki sürümlerden iki kat daha hızlı çalışan ve harika performans artışları sunan en son sürümdür.
Web sitelerinizin yüklenmesinin iki kat zaman aldığını düşünün – bu, bir geliştiricinin kabusu olurdu.
Çoğu sunucu halihazırda en son PHP sürümlerini kullanır, ancak kullanmayanlar da olabilir. Böyle bir durumda bunları her zaman sunucunuzda cPanel vb. kullanarak veya hosting sağlayıcınızla iletişime geçerek değiştirebilirsiniz.
Bu yazıda bahsettiğim uygulamalar, web sitelerinin daha hızlı yüklenmesini sağlamak için kullandığımın ve paylaşmaya değer bulduğum teknik, eklenti ve iyileştirmelerden bazıları. Onları uygulamak, web sitelerinizi hızlandırmaya, SEO sıralamalarını yükseltmeye ve onları güncel ve güvenli tutmaya yardımcı olabilir.
